Dünyanın çıkılan değil inilen tek yaylası Muğla Karabağlar Yaylası’na Nisan-Mayıs aylarında göçen yayla sakinlerinin şehir merkezine göç mevsiminin geldiğini simgeleyen ve halk arasında ’göç göç çiçeği’ olarak bilinen sarıçiğdem Karabağlar Yaylası’nın irimlerini (dar sokak) süslüyor.
Muğla’nın Menteşe ilçesinde halk arasında ’göç göç çiçeği’ olarak bilinen sarıçiğdem, güz mevsiminde ilk yağmurlar düşünce, Karabağlar Yaylası’ndan Muğla’ya insanların göç zamanını hatırlatan özel bir çiçek. Karabağlar Yaylası’na özgü göç göç çiçeği soğanlı, sarı renkli ve sonbaharda yağmurlar başladıktan sonra açmaya başlıyor ve yazı yaylada geçirenlere göç mevsiminin geldiğini hatırlatıyor.
Karabağlar Yaylası’nın evlerini (yurt) birbirinden ayıran ve yayla yolları ’kesik’ ve ’irim’ olarak adlandırılırken, bu toprak alanlarda genellikle ağaç veya böğürtlen gibi bitki örtüsü hakim. Bu alanlardaki göç göç çiçeği soğanları Eylül ayında lale görünümlü sarı çiçek açarak yayla sakinlerine şehir merkezindeki evlerine göçmenin zamanının geldiğini hatırlatır.
Karabağlar Yaylası’ndaki mescitlerle ilgili de araştırmaları bulunan Prof. Dr. Namık Açıkgöz, ’göç lalesi’ veya ’göç göç çiçeği’nin Karabağlar Yaylası’nın simgesi olduğunu söyledi. Açıkgöz, “Muğla’nın Menteşe ilçesi Karabağlar Yaylası Türkiye’nin en özgün yaylalarından birisidir. Çünkü şehir seviyesinden aşağıda bir yayladır. Şehir seviyesinden aşağıda olmasından dolayı yaylaya çıkılmaz, yaylaya inilir. Haziranda yaylaya inilir ve bütün yaz burada kışlık yiyeceklerin hazırlıkları yapılıp ekim ayında şehre geri göçülür. Göçü belirten işaret olarak da burada göç lalesi denilen sarı bir lale vardır. Soğanlı bir bitkidir. Bu sarı lale açmaya başladığında eylül ayı sonu ve ekim başında Muğla halkı artık yayladan şehre göçün başladığını söylerler. Göç için hazırlıklarına başlarlar ve ekim sonu ve kasım başında yayladan şehre göçü tamamlamış olurlar. Bu göç laleleri yaylanın yolu ve yolların kenarlarında toprak yükseltilere ’irim’ denir. Göç laleleri de bu irimlerde çıkar. Halk da bu göç lalesini çok sever. Göç lalesi açmaya başladığında göç zamanı geldi diyerek kendi aralarında konuşmaya başlarlar. Anadolu’nun değişik yerlerinde bu çiçek olmakla beraber Muğla Karabağlar Yaylası’nda yoğun bir şekilde olduğundan Karabağlar Yaylası’na ve Menteşe Muğla’ya bir sembol değeri katmaktadır” dedi.
